Παρασκευή, Ιουλίου 17, 2015

Ενθύμιον πολέμου...

Ηταν μια παλιά, φθαρμένη από το χρόνο και την υγρασία κορνίζα με πολύ απλό σκάλισμα. Όταν είδα τη φωτογραφία μέσα από το τζάμι, τρόμαξα. Ο παππούς Βασίλης φαντάρος! Κοίτα να δεις! Κάτι τέτοιες στιγμές συνειδητοποιείς ότι οι άνθρωποι που γνώρισες μεγάλους όταν ήσουν παιδί, ήταν κι αυτοί κάποτε νέοι και γεμάτοι ενέργεια.

Κοιτάζοντας λίγο καλύτερα, διαπίστωσα ότι η φωτογραφία ήταν σε πολύ κακή κατάσταση: είχε αποξεστεί η φωτογραφική πάστα σε πολλά σημεία τα οποία είχαν εμποτιστεί από υγρασία, με αποτέλεσμα οι μύκητες να παίξουν τον άχαρο ρόλο τους. Σκόνη και μαύρη πούδρα -από την τριμμένη φωτογραφική πάστα- σε συγκεντρώσεις, έκρυβαν τμήματα της φωτογραφίας. Έπρεπε να βγάλω την φωτό από το κάδρο για να την καθαρίσω. Γυρίζω λοιπόν την κορνίζα απ' την άλλη πλευρά και τι να δω: Τα γράμματα του παππού Βασίλη και...  "Ιωάννινα, 28 Οκτωβρίου 1940". Δεν είναι δυνατόν, σκέφτηκα. Την ημέρα της κήρυξης του πολέμου με τους Ιταλούς, ο παππούς ήταν στην πρώτη γραμμή! Συγκίνηση...

Μετά από αυτή την αναπάντεχη διαπίστωση, προχώρησα στην απελευθέρωση της φωτογραφίας από την κορνίζα. Το εξίσου ποτισμένο από την υγρασία κάλυμμα πάνω στο οποίο ήταν γραμμένο το σημείωμα έπρεπε να αφαιρεθεί για να καταφέρω να βγάλω την φωτογραφία και να την ψηφιοποιήσω σε scanner επιφάνειας (flatbed) για να ανακτηθεί το 100% του πρωτοτύπου χωρίς σκιές, λάμψεις και απώλειες από το γυαλί που την προστάτευε. Έσκισα, λοιπόν, περιμετρικά το κάλυμμα -με προσοχή για να μην χαλάσω το σημείωμα- και εμφανίστηκε το εσωτερικό της κορνίζας.


Η ρετουσαρισμένη πια φωτό. Αριστερά: ο παππούς, Βασίλειος Ηλιόπουλος
Γύρω γύρω, καρφωμένα στην κορνίζα τα καρφιά που συγκρατούσαν το χαρτόνι πάνω στο οποίο ήταν η φωτογραφία τοποθετημένη. Όλα σκουριασμένα και νεκρά, ταγμένα στο καθήκον, κρατούσαν ακόμη σθεναρά σαν νεκρά, αιωνόβια δέντρα που κρατούν το χώμα στις ρίζες τους. Με δυσκολία αφαίρεσα όλα τα καρφιά και στη συνέχεια απελευθέρωσα προσεκτικά τη φωτογραφία από την επαφή της με το τζάμι. Βίαιη αποκόλληση, σκέφτηκα, γι αυτά τα δύο.

Πήρα προσεκτικά τη φωτογραφία στα χέρια μου. Πολύ προσεκτικά. Δεν ήθελα τίποτα άλλο να φύγει από τη θέση του παρά μόνο η σκόνη και η πούδρα. Δεν ήθελα να φύγει τίποτε άλλο από εκεί... προπάντως η περιφάνεια, η ελπίδα, η ανάμνηση και ο σκεπτικισμός των εικονιζομένων. Το χαμόγελο του συναγωνιστή στο κέντρο, ισσοροπεί σαν αντίβαρο το σκεπτικισμό και την ελπίδα που διαφαίνεται στα πρόσωπα των εκατέρωθεν μορφών... ο δεκαννέας στα δεξιά μοιάζει με κάποιο παλιό μου φίλο και γείτονα στη Λάρισα. Βασίλης κι αυτός...

Κράτησα τη φωτογραφία στην παλάμη μου και φύσηξα ανάμεσα στα αυλάκια να φύγουν οι σκόνες και τα τριμμένα τμήματα που είχαν αποκολληθεί. Για λίγο αισθάνθηκα σαν να ήμουνα ο χρόνος που φέρνει τη φθορά. Άσχημο πράγμα η φθορά. Σου παίρνει τη νιότη, το σφρίγος, την αισιοδοξία, την αντοχή... σου φέρνει μόνο αναμνήσεις και φόβο. Αναμνήσεις από αυτό που ήσουν. Φόβο γι αυτό που έρχεται, για το άγνωστο.

Τοποθέτησα τη φωτογραφία στο σαρωτή και διαπίστωσα ότι ο παππούς δεν ήθελε να χωρέσει... Το φορμά της φωτογραφίας του '40 δεν ήταν συμβατό με το υπο-πολλαπάσιο του Α0 της εποχής μας. Ήταν πιο "τετράγωνη" και πιό μεγάλη από το συμβατικό μέγεθος της επιφάνειας του σαρωτή. Τυχαίο; Σκέφτηκα. Τίποτε από τις αξίες του '40 δεν μπορεί να χωρέσει στη "φούσκα" της εποχής της εικόνας... Τι είπα; Της εικόνας; Χα! χα!

Αποφάσισα να τολμήσω την ...προσωρινή διχοτόμηση! Να το πιάσω λίγο-λίγο μπας και το καταφέρω. Μετά από λίγο είχα τελειώσει με την ψηφιοποίηση και αργότερα θα επιχειρούσα το εκ πρώτης όψεως ακατόρθωτο: την ψηφιακή αποκατάσταση.

Τα εργαλεία κάνουν το μάστορα; Ακόμα ένα ερώτημα του ενός εκατομμυρίου... Εδώ θυμάμαι τον παππού τον Κώστα. Μάστορας, οικοδόμος, δούλευε την πέτρα στα χωριά του Πηλίου, τέχνη φερμένη από τα μαστοροχώρια των Ιωαννίνων μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881. Ο παππούς ο Κώστας είχε χίλια καλά και μια φοβερή εμμονή: Τα εργαλεία! Μην του πειράξουν τα εργαλεία! Όταν, μικρός, πήγαινα με την οικογένειά μου στο χωριό στο Πήλιο, πάντα μαγευόμουν με την ιδέα να βρεθώ στο κατώγι, στην αποθήκη με τα εργαλεία του παππού. Όλα εκεί ήταν τόσο αυθεντικά. Τόσο ακριβά... Αν έκανα το λάθος και έβγαζα κάτι από τη θέση του, ο παππούς ο Κώστας γινόταν θηρίο! "Πάλι σκαλίζεις τα εργαλεία βρε; Βάλτο στη θέση του αμέσως! Σα, λα, πα, τα..." και δάγκωνε τη γλώσσα του με μανία που αμέσως γίνονταν χαμόγελο. 

Ο παππούς ο Κώστας μιλούσε τα μαστόρικα, μια συντεχνιακή αργκό που με μάγεψε όταν την άκουσα πολλά χρόνια αργότερα σε ένα από τα ανέκδοτα τραγούδια του Θανάση Παπακωνσταντίνου: "Το ματσιφτάρι". Ήταν μια κωδικοποιημένη διάλεκτος την οποία χρησιμοποιούσαν οι εργάτες στο εργοτάξιο όταν, εκτός από αυτούς, ήταν παρόντες και οι ιδιοκτήτες του εργοταξίου. Έτσι, μπορούσαν να μιλήσουν για θέματα της δουλειάς που δεν έπρεπε να ακούσουν οι εργοδότες. Πονηρό. Σατανικό!

Κακά τα ψέματα. Αν δεν έχεις καλά εργαλεία, η εργασία, όσο εντατική και προσεκτική κι αν είναι, θα υπολείπεται της τελειότητας. Στρώθηκα κι εγώ στη δουλειά, απλώνοντας τα χέρια μου στα ψηφιακά μου εργαλεία και άρχισα την αποκατάσταση: Εισαγωγή, ευθυγράμμιση, συρραφή, αποκατάσταση χιλιάδων λεκέδων και αμιχών, τονική διόρθωση, εξαγωγή. Κάπου κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης σκέφτηκα ότι με τον τρόπο μου, προσέγγιζα τον καλλιτέχνη που έφτιαξε τη φωτογραφία. Γιατί η τέχνη της φωτογραφίας την εποχή του '40 δεν ήταν μόνο το καδράρισμα και η εμφάνιση. Η πραγματική δουλειά του φωτογράφου άρχιζε μετά από την εμφάνιση, στο ρετους! Λόγω των πρωτόγονων εργαλείων και ασταθών υλικών της φωτογραφικής τέχνης της εποχής, ο φωτογράφος έπρεπε να εστιάζει στα βασικά: Ρύθμιζε τη μηχανή έτσι ώστε να βγούν εντάξει τα πρόσωπα. Τα υπόλοιπα που ήταν υπερφωτισμένα, υποφωτισμένα ή θολά, τα δημιουργούσε ζωγραφίζοντάς τα!

Στη συγκεκριμένη φωτογραφία, αν παρατηρήσετε τα πόδια των φαντάρων είναι ζωγραφιστά. Έτσι κι εγώ, σε αρκετά σημεία που δεν υπήρχε οπτική πληροφορία στο θέμα λόγω φθοράς, έπρεπε να... αυτοσχεδιάσω. Τουλάγχιστον να προσπαθήσω.

Το αποτέλεσμα ήταν αυτό που βλέπετε. Θα μπορούσα, με πολύ περισσότερες ώρες επεξεργασίας και λίγη τύχη παραπάνω να κάνω κάτι καλύτερο, ίσως. Αλλά δεν το τόλμησα. Ήθελα να αφήσω κάτι από το χαμένο στο χαμό του. Ίσως έτσι πλησιάσω περισσότερο την αξία του άπιαστου. Ίσως έτσι, διατηρώντας τη φθορά, να δώσω την αξία που πρέπει στο άφθαρτο!

Πέμπτη, Ιουλίου 16, 2015

gtp ferryconnections: ένα απαιτητικό project που έχει μέλλον.

Από το Νοέμβριο του 2014 ήταν στα σκαριά κάτι που θέλαμε να υλοποιηθεί από καιρό. Μια web εφαρμογή η οποία να αποτελεί το σημείο αναφοράς στο internet για πληροφορίες σχετικά με δρομολόγια και ακτοπλοϊκές συνδέσεις στην Ελλάδα.

Η ανάλυση είχε αρχίσει από την ομάδα του gtp πολύ νωρίτερα, και με την έλευση του 2015 αρχίσαμε να υλοποιούμε το project στην αρχή με τη δημιουργία των απαραίτητων web services που θα το υποστήριζαν και κατόπιν σχεδιάζοντας το User Interface από την αρχή με προσανατολισμό στην απλότητα και τη ευελιξία.

Υιοθετήθηκε η ιδέα του αρχικού σχεδιασμού που ήταν βασισμένος στο google Maps javascript api ως κεντρικό στοιχείο του UI. Τα επιμέρους κομμάτια αλλά και το σύνολο του project προκειμένου να έχει μια συλλογική αντιμετώπιση αισθητικά, αποφάσισα να το υλοποιήσω χρησιμοποιώντας εξολοκλήρου τη βιβλιοθήκη του bootstrap το οποίο και έχω αξιολογήσει ως ένα σταθερό περιβάλλον για design & developing responsive web εφαρμογών.

Η κεντρική ιδέα για το UI ήρθε απο -τι άλλο;- την απλότητα και ομορφιά των Google Maps.

Splash Screen: About, Social Sharing

Βήμα 1: Επιλογή λιμανιού αναχώρησης και εμφάνιση των ακτοπλοϊκών συνδέσεών του.

Βήμα 2: Επιλογή λιμανιού άφιξης και εμφάνιση πληροφοριών δρομολογίου